Je kan er niet naast kijken: zowel op de stroomfactuur als in de kranten is het voor iedereen duidelijk dat de energieprijzen fors gestegen zijn. We zetten op een rijtje wat de redenen zijn voor deze hoge energieprijzen en geven enkele tips hoe je de energiekosten voor je bedrijf in toom kan houden.
Dure energie zorgt voor hoge energieprijzen
Sinds september vorig jaar zijn de energieprijzen aan een stevige remonte bezig. Daar waar de coronacrisis ons in het voorjaar prijzen bracht die nog rond de 30 EUR/MWh lagen en op sommige dagen zelfs negatieve prijzen werden opgetekend, zien we nu dagprijzen van een tienvoud of meer.
Hoe komt dit nu? Er zijn drie belangrijke redenen waarom energie zo snel zo duur is geworden.
Post-coronatijdperk
Eerst en vooral viel het corona-effect op de energieprijzen halfweg 2021 weg. Veel bedrijven – denk maar aan de horeca- en de entertainmentsector – hadden tijdens de Covid-19-golven hun activiteiten sterk teruggeschroefd, met minder verbruik van primaire energie als gevolg. Nadat de coronapandemie midden 2021 min of meer werd verholpen door vaccinatie van de bredere bevolking, nam de economische activiteit snel weer toe. De snelle toename in de nood voor energie kon echter niet meteen worden bijgebeend. Dat kwam onder meer door logistieke problemen bij het maritiem transport. Zowel olie als gas (LNG) wordt vooral via schepen vervoerd en die transportband komt nu eenmaal slechts langzaam op gang…
Frankrijk als netto stroomverbruiker
Ten tweede was er de historisch lage productie aan kernenergie in Frankrijk. In Frankrijk is kernenergie dominant in de stroommix. Doordat de meeste Franse kerncentrales van dezelfde makelij zijn als de Belgische, werden vorig jaar bij routinematige inspecties net zoals bij ons scheurtjes ontdekt in de reactorvaten. In deze vaten wordt stoom opgewekt als bijproduct van de koeling van nucleaire reacties. De scheurtjes zijn ophopingen van waterstof – die door constante neutronenstraling samenklitten binnen het kristalrooster van het gebruikte staal in reactorvaten. Daardoor wordt het – aanvankelijk flexibele – staal na verloop van tijd zo broos als glas, waardoor het reactorvat minder bestand is tegen de drukschommelingen die met stoomproductie gepaard gaan.
Bijkomende inspecties toonden gelijkaardige problemen aan bij andere reactoren en daarom moet Frankrijk het nu stellen met minder dan de helft van haar centrales. Dat betekent dat de rol van Frankrijk binnen een tijdsbestek van één jaar van netto-exporteur naar netto-importeur is veranderd binnen Europa, en dat laat zich voelen. Doorgaans importeert Frankrijk nu uit al haar buurlanden, waardoor ook daar (en dus ook in België) hoge energieprijzen ontstaan. Naar alle verwachting zal het nog tot ver in 2023 duren vooraleer de inspecties en herstellingen zijn uitgevoerd en de situatie zich min of meer kan normaliseren.
Geopolitieke spanningen
En dan viel Rusland eind februari 2022 haar buurland Oekraïne binnen. Hoewel niet geheel onverwacht voor de meeste waarnemers, heeft dit feit een belangrijke invloed gehad op het verder stijgen van onze stroomprijs. Ten eerste is Oekraïne een doorvoerland voor Russisch gas en heeft het overigens zelf productie ter beschikking. Door het conflict is deze doorstroom verhinderd en de levering aan bv. Slowakije en Oostenrijk beperkt. Verder heeft Europa over de jaren heen een sterke afhankelijkheid opgebouwd aan Russisch aardgas, met uitschieters tot 40% door industrieland Duitsland. Door het conflict en de opgelegde sancties beperkte Rusland gradueel de levering van gas via de Baltische North Stream pijplijn, voorlopig tot 20% van de capaciteit. Hoewel dat in volle zomer plaatsvindt, is het effect op energiemarkten toch erg groot. Door de verminderde levering kunnen de gasreserves in Noordwest-Duitsland immers niet snel bijgevuld worden, wat paniek brengt op de markt met het oog op komende winter.
Hoe moet het nu verder?
Deze winter zal geen gewone winter worden qua gas- en elektriciteitsprijzen. Als alternatief voor de verminderde levering van Russisch gas via pijplijnen is er in de eerste plaats LNG, maar dat is een wereldwijde markt. Europa moet dus een forse premie betalen om cargo’s LNG naar hier te krijgen. Ook Japan is immers een grote LNG-afnemer en de Japanse aankoopprijzen zijn al een tijd op hoger niveau dan wat wij gewoon zijn van vóór de Oekraïne-crisis.
Hoogstwaarschijnlijk zal er pas met het einde van de oorlog in Oekraïne verbetering komen in de situatie. Komende winter gaan we allicht geen verbetering zien maar er is hoop dat de winter van 2023 beter wordt. Tenslotte is er nu een – weliswaar traag – proces in gang gezet waarbij Europa structureel haar afhankelijkheid van (politiek gekleurd) Russisch gas aan het afbouwen is. Op dat vlak nam de Europese Commissie al belangrijke maatregelen voor de lidstaten maar het effect daarvan zullen we pas geleidelijk aan beginnen zien. We zullen dus eerder nog hogere prijzen zien vooraleer de prijzen gaan dalen enkele maanden ver in 2023.
Wat kan ik zelf doen?
De goedkoopste kWh (kiloWattuur) is degene die je NIET verbruikt, zowel gas als stroom. Wat primair gasverbruik betreft is het niet altijd eenvoudig dit te verminderen, maar voor verwarming betekent enkele graden minder op de thermostaat al snel een besparing van enkele honderden euro’s deze winter. Voor elektriciteit geldt dezelfde regel, al is het wel zo dat er nog andere maatregelen zijn. De huidige rush op zonne-energie is geen verrassing: De tweede goedkoopste kWh elektriciteit is deze die je zelf opwekt! Als je dus nog geen zonnepanelen hebt: Leg er dan! Anderzijds kan je er ook voor kiezen je bestaande installatie op het bedrijfsdak uit te breiden.
De energie die je direct uit de zonnepanelen betrekt, is véél goedkoper dan die op de factuur van je leverancier en bovendien krijg je ook een aardige duit uit de verkoop van de overtollige zonne-energie. Uren waarop er in België zonne-energie wordt geproduceerd zijn doorgaans niet de duurste voor verbruik, maar ook daar is een forse stijging op te tekenen. Dat is handig meegenomen, ook al omdat er vrijwel geen subsidies meer zijn voor zonne-energiesystemen op industriële schaal (boven 10 kW AC).
Tot slot kan je naast besparen op energie of het zelf opwekken ervan handig gebruik maken van de schommelingen die er momenteel zijn op de markt voor stroom. YUSO biedt energiecontracten aan met dynamische prijzen, wat betekent dat je naargelang de marktprijs elk uur een andere aan- of verkoopprijs ziet. Deze prijzen zijn overigens daags voor levering reeds bekend en kunnen via onze site of email-service bekomen worden. Indien je enigszins je vraag kan sturen, dan kan je ervoor opteren meer te verbruiken op uren waar de dynamische marktprijzen het laagst zijn. Daarmee beïnvloed je direct je factuur voor stroom aan dynamische prijzen, waarvan de verschillen tussen de duurste en goedkoopste uren vaak meer dan 200 EUR/MWh bedragen. Het loont dus de moeite!
