De wintermaanden betekenen traditioneel extra stress voor de energiemarkten. Weinig zon en soms windstille situaties kunnen de prijs van de elektriciteit fors de hoogte in duwen. In dit overzicht bekijken we een aantal drives op meteorologisch niveau en kijken we naar de impact op Europa. Kunnen we dit jaar een zachte winter verwachten?
Invloed van El Niño?
De winter van 2024-2025 zal naar verwachting onder invloed staan van een zwakke La Niña, met gevolgen voor Europa die sterk kunnen variëren per regio. In Noord-Europa, met name Scandinavië, zal de winter kouder zijn dan normaal, met bovengemiddelde sneeuwval. Dit kan leiden tot verhoogde vraag naar energie voor verwarming, met name in de koudere maanden. Ook delen van Centraal- en Oost-Europa, zoals Polen en de Balkan, zullen koude periodes ervaren, wat de energievraag verder kan opstuwen. De Alpenregio kan rekenen op bovengemiddelde sneeuwval, wat positief kan zijn voor de waterkrachtproductie in de lente, maar de energievoorziening in de winter kan daardoor krap worden door de kou.
Weermodellen berekenen tijdens de periode van de winter 2024-25 een La Nina. Dit natuurfenomeen zorgt voor kouder zeewater ten westen van Zuid-Amerika.
In West-Europa, waaronder het Verenigd Koninkrijk, Ierland en delen van Frankrijk, worden hogere neerslagniveaus verwacht, wat kan leiden tot verhoogde regenval naast koude periodes. Dit kan impact hebben op de wind- en waterkrachtproductie, maar ook leiden tot fluctuaties in de energiebehoefte door wisselende temperaturen.
Piek in stroomprijs door koudegolf?
De verwachte koude periodes en verhoogde sneeuwval in Noord- en Centraal-Europa kunnen een aanzienlijke druk leggen op de energiemarkten, vooral in gebieden die afhankelijk zijn van aardgas en elektriciteit voor verwarming. De mogelijkheid van een polaire vortex, zoals sommige voorspellingen suggereren, kan zorgen voor langdurige koudegolven, wat de piekvraag naar elektriciteit verder kan verergeren.
De plotse opwarming van de stratosfeer kan de Polar Vortex flink van zijn plaats duwen. Koude-uitbraken richting het zuiden zijn dan een optie.
Diverse weermodellen komen met een verstoorde Polar Vortex in het eerste deel van de winterperiode. Dat zou koude-uitbraken naar het zuiden van Europa mogelijk maken. Dit is sterk onderhevig aan onzekerheid omdat de stratosfeer voldoende onder druk moet gezet worden voor een eventuele Sudden Stratospheric Warming. Dit natuurfenomeen komt zeker niet elk jaar voor en moet nauwgezet opgevolgd worden.